Η Αληθινή Δόξα της Διακονίας & η Μετάνοια της Οσίας Μαρίας | Κήρυγμα Ε' Κυριακής Νηστειών
Ανακαλύψτε το βαθύτερο νόημα της Κυριακής των Νηστειών μέσα από το κήρυγμα. Εξερευνήστε την περικοπή του Μάρκου και τη διδασκαλία του Χριστού για την ταπεινότητα και τη μετάνοια, καθώς πλησιάζουμε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
ΕΥΑΓΓΈΛΙΑ ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΑΠΟΣΤΌΛΟΥ ΜΆΡΚΟΥΕΥΑΓΓΕΛΙΚΆ ΑΝΑΓΝΏΣΜΑΤΑ
π. Ελευθέριος Χριστοδουλάκης
4/4/2025
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ (Μαρκ. ι΄ 32-45)
Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τους δώδεκα μαθητὰς αὑτοῦ, καὶ ἢρξατο αὐτοῖς λέγειν τὰ μέλλοντα αὐτῷ συμβαίνειν. Ὃτι ἰδού, ἀναβαίνομεν εἰς ῾Ιεροσόλυμα, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς Ἀρχιερεῦσι καὶ γραμματεῦσι, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι, καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἐμπτύσουσιν αὐτῷ καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν. Καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται. Καὶ προσπορεύονται αὐτῷ ᾿Ιάκωβος καὶ ᾿Ιωάννης υἱοὶ Ζεβεδαίου λέγοντες· Διδάσκαλε, θέλομεν ἵνα ὃ ἐὰν αἰτήσωμεν ποιήσῃς ἡμῖν. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· τί θέλετε ποιῆσαί με ὑμῖν; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· Δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω, καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθῆναι; Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ· δυνάμεθα. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· Τὸ μὲν ποτήριον ὃ ἐγὼ πίνω πίεσθε. Καὶ τὸ βάπτισμα ὃ ἐγὼ βαπτίζομαι βαπτισθήσεσθε· τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν δοῦναι, ἀλλ᾿ οἷς ἡτοίμασται. Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἤρξαντο ἀγανακτεῖν περὶ ᾿Ιακώβου καὶ ᾿Ιωάννου. Ὁ δὲ ᾿Ιησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς λέγει αὐτοῖς· Οἴδατε ὅτι οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν, καὶ οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν· Οὐχ οὕτω δὲ ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾿ ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος,καὶ ὃς ἐὰν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος· Καὶ γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι, καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.
Νεοελληνική Απόδοση
Εκείνο τον καιρό, πήρε ο Ιησούς τους δώδεκα μαθητές του και άρχισε να τους λέγει εκείνα που επρόκειτο να συμβούν. Ότι δηλ. ανεβαίνουμε στα Ιεροσόλυμα και ο υιός του ανθρώπου θα παραδοθεί στους αρχιερείς και γραμματείς. Θα τον καταδικάσουν σε θάνατο και θα τον παραδώσουν στην ρωμαϊκή εξουσία. Θα τον εμπαίξουν και θα τον μαστιγώσουν και θα τον φτύσουν και θα τον σκοτώσουν και την τρίτη ημέρα θα αναστηθεί. Και τον πλησιάζουν από κοντά ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, οι γιοι του Ζεβεδαίου και του λέγουν: Διδάσκαλε, θέλουμε να μας κάνεις ό,τι θα ζητήσουμε. Και εκείνος τους είπε: τι θέλετε να σας κάνω; και εκείνοι του είπαν: δώσε μας να καθίσουμε, τότε που θα δοξαστείς, ένας στα δεξιά σου και ένας στα αριστερά σου. Και ο Ιησούς τους είπε• δεν ξέρετε τι ζητάτε. Μπορείτε να πιείτε το ποτήρι που εγώ πίνω και να βαπτιστείτε το βάπτισμα που εγώ βαπτίζομαι; Και εκείνοι του είπαν: μπορούμε. Τότε ο Ιησούς τους είπε: το ποτήρι που εγώ πίνω θα το πιείτε, και το βάπτισμα που εγώ βαπτίζομαι, θα το βαπτιστείτε• αλλά το να καθίσετε στα δεξιά μου και στα αριστερά μου δεν είναι στην εξουσία μου να το δώσω, αλλά ανήκει σ’ εκείνους για τους οποίους είναι ετοιμασμένο. Και όταν άκουσαν οι δέκα άρχισαν να αγανακτούν με τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Και ο Ιησούς τους κάλεσε κοντά του και τους είπε• Σας είναι γνωστό πως εκείνοι που στον έξω κόσμο νομίζουν πως είναι άρχοντες, αυτοί υποδουλώνουν τους ανθρώπους και εκείνοι απ’ αυτούς που έχουν τα μεγάλα αξιώματα, αυτοί τους έχουν στην απόλυτη εξουσία τους. Όμως δε θα είναι έτσι σε σας, αλλ’ αν κάποιος θέλει να γίνει μεγάλος μεταξύ σας, θα είναι υπηρέτης σας, και αν κάποιος από σας θέλει να γίνει πρώτος, θα είναι όλων δούλος. Γιατί ο υιός του ανθρώπου δεν ήλθε για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει και να δώσει την ψυχή του για να λυτρωθούν πολλοί.
Πνευματικός Λόγος
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,
«Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα» (Μάρκ. 10:33) . Με αυτά τα λόγια, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, πορευόμενος προς το εκούσιον Πάθος, καλεί τους μαθητές Του και εμάς σήμερα, στην Ε’ Κυριακή των Νηστειών, να στοχαστούμε βαθύτερα την οδό της σωτηρίας. Μια οδό που κορυφώνεται στο Γολγοθά και την Ανάσταση, αλλά προϋποθέτει μια ριζική αναθεώρηση της αντίληψής μας περί δόξας, μεγαλείου και εξουσίας. Η σημερινή Κυριακή μας προσφέρει διπλή πνευματική ευκαιρία: αφενός, να εμβαθύνουμε στο Ευαγγελικό μήνυμα περί της αληθινής, θυσιαστικής διακονίας (Μάρκ. 10:32-45) και, αφετέρου, να αντλήσουμε δύναμη και ελπίδα από το συγκλονιστικό παράδειγμα μετάνοιας και αγιασμού της Οσίας Μητρός ημών Μαρίας της Αιγυπτίας, ενός καρπού της ερήμου που άνθισε πάνω στο έδαφος της απόλυτης συντριβής.
Ενώ ο Κύριος προαναγγέλλει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τα Πάθη Του – «παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσι καὶ ἐμπαίξουσιν αὐτῷ καὶ μαστιγώσουσιν αὐτὸν καὶ ἀποκτενοῦσιν» (Μάρκ. 10:33-34) «θα τον παραδώσουν στους εθνικούς, και θα τον εμπαίξουν και θα τον μαστιγώσουν... και θα τον σκοτώσουν», προλέγοντας ουσιαστικά την εκπλήρωση των προφητειών περί του πάσχοντος Δούλου του Κυρίου (Ησ. 53) – οι υιοί Ζεβεδαίου, Ιάκωβος και Ιωάννης, παραμένουν προσκολλημένοι σε μια επίγεια, θριαμβευτική αντίληψη της Βασιλείας του Θεού. Το αίτημά τους, «δὸς ἡμῖν ἵνα εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου καθίσωμεν ἐν τῇ δόξῃ σου» (Μάρκ. 10:37) «Δώσε μας να καθίσουμε ένας στα δεξιά σου κι ένας στα αριστερά σου, όταν έρθεις στη δόξα σου», αποκαλύπτει μια βαθιά παρεξήγηση της φύσης της αποστολής του Μεσσία. Όπως σημειώνει ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, «νόμιζαν ακόμη ότι η Βασιλεία του Χριστού θα ήταν αισθητή και επίγεια». Η φιλοδοξία, η επιθυμία για πρωτεία και τιμές, ακόμη και μεταξύ των μαθητών, φανερώνει πόσο δύσκολο είναι για τον άνθρωπο να αποβάλει την κοσμική νοοτροπία.
Η απάντηση του Κυρίου είναι ταυτόχρονα παιδαγωγική και αποκαλυπτική: «Οὐκ οἴδατε τὶ αἰτεῖσθε» (Μάρκ. 10:38) «Δεν ξέρετε τι ζητάτε». Δεν γνωρίζουν ότι η δόξα στην οποία αναφέρεται ο Χριστός δεν είναι η δόξα της εξουσίας, αλλά η δόξα του Σταυρού και της Ανάστασης. Το «ποτήριον» που Εκείνος πίνει και το «βάπτισμα» με το οποίο βαπτίζεται είναι οι συγκλονιστικές εικόνες του Πάθους και του θανάτου Του. Το ποτήριον, όπως θα δούμε και στην προσευχή της Γεθσημανή (Μάρκ. 14:36 - «Πάτερ,... παρένεγκε τὸ ποτήριον ἀπ᾿ ἐμοῦ τοῦτο· ἀλλ᾿ οὐ τί ἐγὼ θέλω, ἀλλ᾿ εἴ τι σύ» [Δηλαδή: «Πάτερ,... απομάκρυνε αυτό το ποτήρι από μένα Ομως ας γίνη όχι εκείνο που θέλω εγώ, αλλά εκείνο που θέλεις συ»), συμβολίζει την πληρότητα της οδύνης που αναλαμβάνει εκουσίως. Το βάπτισμα συμβολίζει την πλήρη βύθιση στη θλίψη και τον θάνατο, από τον οποίο όμως θα αναδυθεί νικητής. Ο Κύριος προλέγει ότι και οι μαθητές Του θα κοινωνήσουν αυτού του πικρού ποτηρίου και θα βαπτιστούν στο βάπτισμα του μαρτυρίου ή της δια βίου θλίψης για το Ευαγγέλιο (πράγμα που εκπληρώθηκε, με τον Ιάκωβο να γίνεται ο πρώτος μάρτυρας από τους Αποστόλους (Πράξ. 12:2) και τον Ιωάννη να υφίσταται εξορίες και διωγμούς).
Και τότε ο Κύριος παραδίδει το θεμελιώδες μάθημα της χριστιανικής ηγεσίας και ζωής, αντιστρέφοντας πλήρως την κοσμική ιεραρχία: «ὃς δ᾿ ἂν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ὑμῖν, ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς ἂν θέλῃ ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος» (Μάρκ. 10:43-44) «όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας, πρέπει να είναι υπηρέτης σας· και όποιος θέλει να είναι πρώτος ανάμεσά σας, πρέπει να είναι δούλος όλων». Αυτή η αρχή δεν είναι απλώς μια ηθική προτροπή, αλλά μια θεολογική αλήθεια που έχει ως πρότυπο τον ίδιο τον Θεάνθρωπο. Όπως τονίζει ο Απόστολος Παύλος, ο Χριστός «ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών... ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ» (Φιλιπ. 2:7-8) «άδειασε τον εαυτό του παίρνοντας μορφή δούλου... ταπείνωσε τον εαυτό του, και έγινε υπάκουος μέχρι θανάτου, και μάλιστα θανάτου σταυρικού». Η κένωση, η ταπείνωση, η υπακοή και η διακονία είναι τα χαρακτηριστικά της θείας δόξας. «Καὶ γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν» (Μάρκ. 10:45) «Γιατί και ο Υιός του Ανθρώπου δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να δώσει τη ζωή του λύτρο για πολλούς». Αυτή είναι η πεμπτουσία της αποστολής Του και το υπόδειγμα για κάθε πιστό.
Σήμερα, η Ιερά Παράδοση, φωτισμένη από το Άγιο Πνεύμα, μας φέρνει ενώπιον της Οσίας Μαρίας, όπως ο βίος της διασώθηκε αριστουργηματικά από τον Άγιο Σωφρόνιο, Πατριάρχη Ιεροσολύμων. Η ζωή της Οσίας αποτελεί μια ζωντανή, συγκλονιστική επιβεβαίωση και εφαρμογή του σημερινού Ευαγγελίου.
Από το Βάθος της Αβύσσου: Η Αγία Γραφή μας λέει: «ᾧ παριστάνετε ἑαυτοὺς δούλους εἰς ὑπακοήν, δοῦλοί ἐστε ᾧ ὑπακούετε, ἤτοι ἁμαρτίας εἰς θάνατον, ἢ ὑπακοῆς εἰς δικαιοσύνην» (Ρωμ. 6:16) «Σε όποιον προσφέρετε τον εαυτό σας ως δούλους για να υπακούτε, είστε δούλοι εκείνου τον οποίο υπακούτε, είτε της αμαρτίας που οδηγεί στον θάνατο, είτε της υπακοής που οδηγεί στη δικαιοσύνη». Η Μαρία, πριν τη μεταστροφή της, ήταν η επιτομή της δουλείας στην αμαρτία. Ο βιογράφος της δεν ωραιοποιεί την κατάστασή της: δεκαεπτά χρόνια στην Αλεξάνδρεια, βυθισμένη στην πορνεία και τη σαρκική ακολασία, όχι από ανάγκη, αλλά από ακατάσχετη επιθυμία, παρασύροντας αμέτρητους στο βούρκο. Ήταν η άρνηση της εικόνας του Θεού μέσα της.
Η Θεία Κλήση και η Συντριβή: Η στιγμή της αλήθειας ήρθε στα Ιεροσόλυμα, την ημέρα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Μια αόρατη θεία δύναμη την εμπόδιζε να εισέλθει στον Ναό της Αναστάσεως. Αυτή η αδυναμία την οδήγησε στην αυτογνωσία, στη συναίσθηση της αμαρτωλότητάς της. Στρέφεται στην εικόνα της Παναγίας και με δάκρυα συντριβής εκλιπαρεί για βοήθεια, δίνοντας όρκο να απαρνηθεί τον κόσμο. Η μετάνοιά της δεν ήταν επιφανειακή· ήταν μια ριζική αλλαγή του νου και της καρδιάς (μετά-νοια), μια βαθιά θλίψη «κατὰ Θεόν» που «σωτηρίαν ἀμεταμέλητον κατεργάζεται» (Β’ Κορ. 7:10) «φέρνει μετάνοια που οδηγεί στη σωτηρία και δεν μετανιώνει κανείς γι’ αυτήν».
Η Έρημος ως Πνευματικό Στάδιο: Η Παναγία την οδηγεί πέραν του Ιορδάνου, στην έρημο. Εκεί, για σαράντα επτά ολόκληρα χρόνια, η Οσία Μαρία έζησε μια ζωή ασύλληπτης άσκησης. Η έρημος έγινε το δικό της «ποτήριον» και «βάπτισμα». Όπως οι μεγάλοι Πατέρες της Ερήμου, ο Άγιος Αντώνιος, ο Άγιος Μακάριος, έτσι και η Οσία Μαρία αντιμετώπισε την πείνα, τη δίψα, το κρύο, τον καύσωνα, αλλά κυρίως τον αόρατο πόλεμο κατά των δαιμόνων και των παθών. Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος περιγράφει γλαφυρά αυτόν τον αγώνα: «Ο μοναχός είναι αυτός που συνεχώς εξαναγκάζει τη φύση του» . Η Οσία Μαρία πολέμησε λυσσαλέα με τις αναμνήσεις των αμαρτιών, με τους λογισμούς της φιληδονίας, με την απελπισία. Οπλίστηκε όμως με την αδιάλειπτη προσευχή, τη νηστεία και την ελπίδα στο έλεος του Θεού. Όπως λέει ο Απόστολος Παύλος, η πάλη μας «ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν ἡ πάλη πρὸς αἷμα καὶ σάρκα, ἀλλὰ πρὸς τὰς ἀρχάς, πρὸς τὰς ἐξουσίας, πρὸς τοὺς κοσμοκράτορας τοῦ σκότους τοῦ αἰῶνος τούτου, πρὸς τὰ πνευματικὰ τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις» (Εφεσ. 6:12) «γιατί ο αγώνας μας δεν είναι ενάντια σε αίμα και σάρκα, αλλά ενάντια στις αρχές, ενάντια στις εξουσίες, ενάντια στους κοσμοκράτορες αυτού του σκοτεινού αιώνα, ενάντια στα πονηρά πνεύματα στους επουράνιους τόπους».
Η Ανάβαση στην Αγιότητα: Η μακρόχρονη και επίπονη άσκηση, με τη Χάρη του Θεού, απέδωσε καρπούς εκατονταπλάσιους. Η Οσία Μαρία νίκησε τα πάθη, καθάρισε την καρδιά της και έφτασε σε ύψη αγιότητας. Ο Αββάς Ζωσιμάς, που την συνάντησε κατά θεία οικονομία, έμεινε έκθαμβος από τη χάρη που την περιέβαλλε: γνώριζε τα θεία λόγια χωρίς να έχει διαβάσει, προσευχόταν υψωμένη από το έδαφος, περπάτησε πάνω στα νερά του Ιορδάνη. Είχε φτάσει στην κατάσταση της θέωσης, της μετοχής στη θεία ζωή, που είναι η αληθινή δόξα για τον άνθρωπο. Απέκτησε την ταπείνωση που, κατά τον Άγιο Ισαάκ τον Σύρο, «προηγείται της δόξης» (Λόγοι Ασκητικοί). Ακόμη και τότε, όμως, η συναίσθηση της προτέρας αμαρτωλότητάς της ήταν παρούσα, ζητώντας τις προσευχές του Αββά Ζωσιμά.
Η πορεία της Οσίας Μαρίας και η διδασκαλία του Κυρίου δεν είναι απλώς ιστορικά γεγονότα ή θεωρητικές αλήθειες. Είναι ζωντανές πραγματικότητες που μας αφορούν άμεσα:
Η Πάλη με τη Φιλοδοξία: Ο σύγχρονος κόσμος εξυμνεί την επιτυχία, την αναγνώριση, την εξουσία. Είμαστε διαρκώς εκτεθειμένοι στον πειρασμό να ζητάμε "πρωτιές", έστω και με κεκαλυμμένο τρόπο. Η Εκκλησία μας καλεί να καλλιεργήσουμε την ταπείνωση, την «φιλότιμον ταπείνωσιν», όπως την ονομάζει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αναγνωρίζοντας ότι κάθε καλό προέρχεται από τον Θεό και ότι η αληθινή μας αξία δεν μετριέται με κοσμικά μέτρα.
Η Παντοδυναμία της Μετάνοιας: Η Οσία Μαρία είναι η κραυγή ελπίδας για κάθε αμαρτωλό. Όσο χαμηλά κι αν έχουμε πέσει, όσο κι αν τα πάθη μας φαίνονται ανίκητα, η μετάνοια είναι το «φάρμακον ἀθανασίας» (Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος). Όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Μηδείς θρηνείτω πενίαν· εφάνη γαρ η κοινή βασιλεία. Μηδείς οδυρέσθω πταίσματα· συγγνώμη γαρ εκ του τάφου ανέτειλε» (Κατηχητικός Λόγος εις το Άγιον Πάσχα). Η ειλικρινής εξομολόγηση («ἐξομολογεῖσθε οὖν ἀλλήλοις τὰ παραπτώματα», Ιακ. 5:16 «Εξομολογείστε λοιπόν ο ένας στον άλλον τα αμαρτήματά σας») και η σταθερή απόφαση για αλλαγή ζωής, με τη βοήθεια του Θεού, μπορούν να κάνουν θαύματα.
Η Αξία της Άσκησης και του Πνευματικού Αγώνα: Η ζωή της Οσίας μας υπενθυμίζει ότι η πνευματική ζωή είναι αγώνας, πάλη, άσκηση. Η Νηστεία, η προσευχή (ιδιαίτερα η νοερά προσευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με»), η εγκράτεια, η αγρυπνία, η μελέτη των θείων Γραφών και των Πατέρων, δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσα που μας βοηθούν να καθαρίσουμε την καρδιά από τα πάθη και να ενωθούμε με τον Θεό. Χρειάζεται «βία» κατά της αμαρτωλής μας φύσης, διότι «ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. 11:12) «η βασιλεία των ουρανών κερδίζεται με αγώνα, και οι αγωνιστές την αρπάζουν».
Η Διακονία ως Τρόπος Ζωής: Η κλήση για διακονία δεν αφορά μόνο τους κληρικούς. Κάθε Χριστιανός καλείται να γίνει "δούλος πάντων" μέσα στον κόσμο. Στην οικογένεια, στην εργασία, στην ενορία, στην κοινωνία. Με έργα αγάπης, υπομονής, συγχώρεσης, προσφοράς, χωρίς ιδιοτέλεια, χωρίς να ζητούμε επαίνους ή ανταλλάγματα. Αυτή η αφανής διακονία μας εξομοιώνει με τον Χριστό.
Η Ελπίδα της Θείας Χάριτος: Πάνω απ' όλα, η ιστορία της Οσίας Μαρίας είναι ένα μήνυμα ακλόνητης ελπίδας. Εκεί «οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» (Ρωμ. 5:20) «Όπου όμως περίσσεψε η αμαρτία, υπερπερίσσεψε η χάρη». Η δύναμη του Θεού τελειοποιείται μέσα στην ανθρώπινη αδυναμία (Β’ Κορ. 12:9). Ας μην απελπιζόμαστε ποτέ, όσες φορές κι αν πέσουμε. Ας σηκωνόμαστε με ταπείνωση και εμπιστοσύνη στην άπειρη φιλανθρωπία του Θεού.
Τι μας λένε όλα αυτά σήμερα, καθώς πλησιάζουμε στο Πάθος του Κυρίου;
Αναγνώριση της Φιλοδοξίας μας: Ας αναρωτηθούμε ειλικρινά: Πόσο συχνά κι εμείς, σαν τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, ζητάμε "πρωτιές" στη ζωή μας; Όχι απαραίτητα πολιτικά αξιώματα, αλλά την αναγνώριση, τον έπαινο, την κοινωνική θέση, την επιτυχία με κοσμικά κριτήρια, την άνεση, την αποφυγή του "ποτηρίου" των δυσκολιών και της θυσίας; Η επιθυμία για εξουσία και έλεγχο, ακόμα και στις πιο μικρές εκφάνσεις της καθημερινότητας (στην οικογένεια, στην εργασία, στις σχέσεις), είναι βαθιά ριζωμένη μέσα μας.
Η Οδός της Μετάνοιας είναι Ανοιχτή: Η Οσία Μαρία μας δείχνει με τον πιο δραματικό τρόπο ότι κανείς δεν είναι χωρίς ελπίδα. Όσο βαθιά κι αν έχουμε πέσει, όσο κι αν νιώθουμε δέσμιοι των παθών μας (είτε της φιληδονίας, είτε της φιλαργυρίας, είτε της οργής, της κατάκρισης, της υπερηφάνειας), η πόρτα της μετάνοιας είναι πάντα ανοιχτή. Ο Θεός δεν ζητά τίποτε άλλο παρά μια ειλικρινή στροφή της καρδιάς μας.
Η Δύναμη της Ταπείνωσης και της Υπηρεσίας: Το Ευαγγέλιο και η Οσία μας καλούν να αντιστρέψουμε την πυραμίδα των αξιών μας. Αν θέλουμε να είμαστε "μεγάλοι" στα μάτια του Θεού, ας γίνουμε υπηρέτες των αδελφών μας. Όχι με λόγια, αλλά με έργα. Με υπομονή, με κατανόηση, με συγχώρεση, με προσφορά, χωρίς να περιμένουμε αντάλλαγμα ή αναγνώριση. Η αληθινή πνευματική πρόοδος έρχεται μέσα από την ταπεινή διακονία.
Ο Αγώνας κατά των Παθών: Η έρημος της Οσίας Μαρίας είναι η καρδιά μας. Εκεί μέσα μαίνονται οι λογισμοί και τα πάθη. Η Νηστεία, η προσευχή, η τακτική εξομολόγηση, η μελέτη του λόγου του Θεού, η συμμετοχή στη Θεία Λειτουργία, είναι τα όπλα μας σε αυτόν τον αγώνα. Η Οσία Μαρία πάλεψε σκληρά. Κι εμείς καλούμαστε να αγωνιστούμε, όχι με τις δικές μας δυνάμεις, αλλά επικαλούμενοι τη Χάρη του Θεού.
Το "Ποτήριον" της Ζωής: Κάθε δυσκολία, κάθε θλίψη, κάθε δοκιμασία, κάθε ασθένεια, μπορεί να γίνει το δικό μας "ποτήριον". Μπορούμε είτε να αγανακτούμε και να απορρίπτουμε, είτε να το δεχόμαστε με υπομονή και πίστη, ως ευκαιρία για πνευματική κάθαρση και ωρίμανση, ενωμένοι με το Πάθος του Χριστού.
Πρακτικές Συμβουλές για την Εβδομάδα:
Εντόπισε μια "φιλοδοξία": Αυτή την εβδομάδα, προσπάθησε να εντοπίσεις έναν τομέα όπου ζητάς "πρωτιά" ή αναγνώριση και κάνε συνειδητά το αντίθετο. Διάλεξε την τελευταία θέση, άκου αντί να μιλάς, υπηρέτησε χωρίς να το διαφημίσεις.
Μικρή Πράξη Υπηρεσίας: Κάνε καθημερινά μια μικρή, αφανή πράξη υπηρεσίας για κάποιον άλλο, χωρίς να περιμένεις τίποτα.
Προσευχή Μετάνοιας: Αφιέρωσε λίγα λεπτά κάθε μέρα για να σκεφτείς τις δικές σου αδυναμίες και να ζητήσεις ειλικρινά το έλεος του Θεού, έχοντας ως πρότυπο τη συντριβή της Οσίας Μαρίας.
Σκέψου το "Ποτήρι" σου: Αν περνάς μια δυσκολία, προσπάθησε να τη δεις όχι ως τιμωρία, αλλά ως ευκαιρία να πλησιάσεις τον Χριστό στο δικό Του Πάθος. Ζήτα δύναμη να το σηκώσεις.
Αγαπητοί μου,
Καθώς διανύουμε τις τελευταίες εβδομάδες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και πλησιάζουμε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, ας έχουμε μπροστά μας αυτά τα δύο πρότυπα: τον Κύριό μας, που ταπεινώθηκε μέχρι θανάτου σταυρού για να μας χαρίσει τη ζωή, και την Οσία Μαρία, που από τα βάθη της αμαρτίας αναρριχήθηκε στα ύψη της αγιότητας διά της μετανοίας και της άσκησης. Ας απορρίψουμε τις κοσμικές φιλοδοξίες και ας επιζητήσουμε την αληθινή δόξα που βρίσκεται στην ταπείνωση, τη διακονία και την ένωση με τον Θεό. Ας πιούμε το δικό μας «ποτήριον» των θλίψεων με υπομονή και ας βαπτιστούμε στο «βάπτισμα» της καθημερινής μετάνοιας, για να αξιωθούμε να συνεορτάσουμε με τον Κύριο την ένδοξο Ανάστασή Του.
Δι' ευχών της Υπεραγίας Θεοτόκου και της Οσίας Μητρός ημών Μαρίας της Αιγυπτίας. Αμήν.