Η Αρχή της Ινδίκτου

Η Πρωτοχρονιά της Εκκλησίας

ΔΙΆΦΟΡΕΣ ΟΜΙΛΊΕΣ

π. Ελευθέριος Χριστοδουλάκης

8/28/2024

silhouette of large cross during daytime
silhouette of large cross during daytime

Καθώς ο Σεπτέμβριος κάνει την εμφάνισή του, φέρνοντας μαζί του τον αέρα του φθινοπώρου και τη γλυκιά μελαγχολία της αλλαγής των εποχών, η Εκκλησία μας εορτάζει την έναρξη ενός νέου κύκλου, την αρχή του εκκλησιαστικού έτους. Αυτή η ημέρα, η 1η Σεπτεμβρίου, είναι γνωστή ως η "Αρχή της Ινδίκτου", ένας όρος που ίσως να μη μας είναι ιδιαίτερα οικείος, αλλά κρύβει μέσα του μια βαθιά ιστορική και πνευματική σημασία.

Η λέξη "Ίνδικτος" έχει τις ρίζες της στη λατινική γλώσσα <<indictio>> που σημαίνει ορισμός και αρχικά αναφερόταν σε ένα φορολογικό διάταγμα που εξέδιδαν οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες. Το διάταγμα αυτό ξεκίνησε 3 χρόνια πριν την έλευση του Χριστού από τον Καίσαρα Αύγουστο. Καθόριζε το ύψος των φόρων που έπρεπε να πληρώσουν οι πολίτες για τη συντήρηση του στρατού και είχε ισχύ για 15 χρόνια. Με την πάροδο του χρόνου, η λέξη "Ίνδικτος" απέκτησε μια ευρύτερη έννοια και άρχισε να υποδηλώνει οποιαδήποτε περίοδο 15 ετών (ινδικτιώνες). Κάθε 1 Σεπτεμβρίου οι Ρωμαίου πολίτες πλήρωναν το φόρο αυτό.

Η σύνδεση της 1ης Σεπτεμβρίου με την έναρξη του εκκλησιαστικού έτους έχει τις ρίζες της στην εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο αυτοκράτορας αυτός, επιθυμώντας να εναρμονίσει το φορολογικό σύστημα με το εκκλησιαστικό ημερολόγιο, όρισε την 1η Σεπτεμβρίου ως την αρχή του νέου έτους (από 21 Μαρτίου που ήταν πριν). Η Εκκλησία, αναγνωρίζοντας τη σοφία αυτής της απόφασης, υιοθέτησε αυτό το σύστημα και έκτοτε η 1η Σεπτεμβρίου αποτελεί την Πρωτοχρονιά της Ορθοδοξίας.

Αυτή η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Ο Σεπτέμβριος, μήνας της συγκομιδής και του απολογισμού των κόπων της χρονιάς που πέρασε, αποτελεί μια συμβολική υπενθύμιση της ανάγκης μας για πνευματική ανανέωση και μετάνοια. Είναι η στιγμή που καλούμαστε να αναλογιστούμε τα έργα μας, να ζητήσουμε συγχώρεση για τα λάθη μας και να θέσουμε νέους στόχους για την πνευματική μας πρόοδο.

Το Ευαγγέλιο που διαβάζεται την ημέρα της Αρχής της Ινδίκτου (Λουκ. δ΄ 16-21) μας υπενθυμίζει τη σημασία της ταπεινότητας και της υπακοής στο θέλημα του Θεού. Ο Χριστός, διαβάζοντας από το βιβλίο του Ησαΐα, δηλώνει ότι ήρθε να φέρει το μήνυμα της σωτηρίας σε όλους τους ανθρώπους. Αυτή η δήλωση αποτελεί μια πρόσκληση για όλους μας να ανοίξουμε τις καρδιές μας στη χάρη του Θεού και να βαδίσουμε με ανανεωμένο ζήλο στο δρόμο της πίστης.

Η Αρχή της Ινδίκτου δεν είναι απλώς μια αλλαγή στο ημερολόγιο. Είναι μια ευκαιρία για αναγέννηση, μια πρόσκληση να ανοίξουμε τις καρδιές μας στη χάρη του Θεού και να βαδίσουμε με ανανεωμένο ζήλο στο δρόμο της σωτηρίας.

Ας υποδεχτούμε, λοιπόν, αυτό το νέο εκκλησιαστικό έτος με προσευχή, ευγνωμοσύνη και την ελπίδα ότι ο Κύριος θα μας χαρίσει τη δύναμη να Τον υπηρετούμε με όλη μας την καρδιά και την ψυχή.