Η Κλήση που Μεταμορφώνει: Κήρυγμα στη Β' Κυριακή Ματθαίου (Ματθ. δ', 18-23)

Πρωτότυπο Κείμενο

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, περιπατῶν ὁ ᾿Ιησοῦς παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, εἶδε δύο ἀδελφούς, Σίμωνα τὸν λεγόμενον Πέτρον καὶ ᾿Ανδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, βάλλοντας ἀμφίβληστρον εἰς τὴν θάλασσαν· ἦσαν γὰρ ἁλιεῖς· καὶ λέγει αὐτοῖς· Δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων. Οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ προβὰς ἐκεῖθεν, εἶδεν ἄλλους δύο ἀδελφούς, ᾿Ιάκωβον τὸν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ᾿Ιωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ Ζεβεδαίου τοῦ πατρὸς αὐτῶν, καταρτίζοντας τὰ δίκτυα αὐτῶν· καὶ ἐκάλεσεν αὐτούς. Οἱ δὲ εὐθέως ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν, ἠκολούθησαν αὐτῷ. Καὶ περιῆγεν ὅλην τὴν Γαλιλαίαν ὁ ᾿Ιησοῦς διδάσκων ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν, καὶ κηρύσσων τὸ Εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας, καὶ θεραπεύων πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν ἐν τῷ λαῷ.

Νεοελληνική Απόδοση

Καθώς ο Ιησούς περιπατούσε στην όχθη της λίμνης της Γαλιλαίας, είδε δύο αδέλφια, τον Σίμωνα, που τον έλεγαν και Πέτρο, και τον αδελφό του τον Ανδρέα, να ρίχνουν τα δίχτυα στη λίμνη, γιατί ήταν ψαράδες. «Ακολουθήστε με», τους λέει «και θα σας κάνω ψαράδες ανθρώπων». Κι αυτοί αμέσως άφησαν τα δίχτυα και τον ακολούθησαν. Προχωρώντας πιο πέρα από κεί, είδε δύο άλλους αδελφούς, τον Ιάκωβο, γιο του Ζεβεδαίου, και τον αδελφό του τον Ιωάννη. Βρίσκονταν στο ψαροκάϊκο μαζί με τον πατέρα τους τον Ζεβεδαίο και τακτοποιούσαν τα δίχτυά τους. Τους κάλεσε κι αυτοί άφησαν αμέσως το καΐκι και τον πατέρα τους και τον ακολούθησαν. Ο Ιησούς περιόδευε όλη την Γαλιλαία. Δίδασκε στις συναγωγές τους, κήρυττε το χαρμόσυνο μήνυμα για τον ερχομό της βασιλείας του Θεού και γιάτρευε τους ανθρώπους από κάθε ασθένεια και κάθε αδυναμία.

Πνευματικός Λόγος

Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Κάθε φορά που η Εκκλησία μας ανοίγει το Ιερό Ευαγγέλιο, δεν διαβάζουμε απλώς μια ιστορία του παρελθόντος. Γινόμαστε αυτόπτες και αυτήκοοι μάρτυρες ενός γεγονότος που υπερβαίνει τον χρόνο και τον χώρο και ζητά να γίνει προσωπικό μας βίωμα. Σήμερα, η Β' Κυριακή του Ματθαίου μας μεταφέρει στις όχθες της λίμνης της Γαλιλαίας, σε μια σκηνή που αποτελεί τη ληξιαρχική πράξη γέννησης της Αποστολικής Εκκλησίας. Είναι η στιγμή της πρώτης κλήσης, το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα οικοδομηθεί το κήρυγμα της σωτηρίας σε ολόκληρη την οικουμένη.

Ας βυθιστούμε, λοιπόν, με προσοχή και προσευχή στα βαθιά νοήματα αυτής της περικοπής, εξετάζοντάς την σε τρεις άξονες: την Πρωτοβουλία της Θείας Κλήσης, τη Ριζοσπαστικότητα της Ανθρώπινης Ανταπόκρισης και το Μέγεθος της Νέας Αποστολής.

1. Η Πρωτοβουλία της Θείας Κλήσης: «Περιπατῶν δὲ ὁ Ἰησοῦς... εἶδεν... καὶ λέγει αὐτοῖς»

Το Ευαγγέλιο ξεκινά με μια κίνηση: «Περιπατῶν δὲ ὁ Ἰησοῦς». Ο Χριστός περπατά. Ο Θεός, ο Άναρχος και Αχώρητος, γίνεται άνθρωπος και περπατά ανάμεσά μας. Δεν περιμένει τον άνθρωπο να έρθει σε Αυτόν, αλλά Εκείνος κάνει το πρώτο βήμα. Αυτή είναι η πεμπτουσία της αγάπης και της κένωσης του Θεού. Η πρωτοβουλία της σωτηρίας ανήκει πάντοτε σε Αυτόν. «Οὐχ ὑμεῖς με ἐξελέξασθε,» θα πει αργότερα στους μαθητές Του, «ἀλλ' ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς» (Ιω. ιε', 16).

Και πού τους βρίσκει; Στον τόπο του καθημερινού τους μόχθου. Στη θάλασσα της Γαλιλαίας, που ήταν γι' αυτούς ο κόσμος όλος: η πηγή ζωής, ο κίνδυνος, η ρουτίνα, η ελπίδα για το μεροκάματο. Εκεί, την ώρα που ρίχνουν τα δίχτυα τους, ο Χριστός «εἶδεν». Το βλέμμα του Χριστού δεν είναι ένα επιφανειακό κοίταγμα. Είναι βλέμμα που διαπερνά την εξωτερική όψη, που βλέπει το βάθος της καρδιάς, που διακρίνει τις δυνατότητες που ο ίδιος ο άνθρωπος αγνοεί για τον εαυτό του. Βλέπει στον Σίμωνα τον βράχο της πίστης, τον Πέτρο. Βλέπει στον ψαρά τον μελλοντικό Απόστολο.

Και ποιούς καλεί; Αγράμματους, απλοϊκούς, σκληροτράχηλους βιοπαλαιστές. Γιατί; Μας το εξηγεί ο Ιερός Χρυσόστομος: για να φανεί ότι η δύναμη του Ευαγγελίου δεν είναι ανθρώπινη σοφία και ρητορική δεινότητα, αλλά θεία ενέργεια. Αν καλούσε ρήτορες και φιλοσόφους, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι η επιτυχία του Χριστιανισμού οφειλόταν στην ανθρώπινη ικανότητα. Καλώντας όμως ψαράδες και τελώνες, απέδειξε περίτρανα ότι το έργο είναι αποκλειστικά δικό Του.

Η κλήση είναι λιτή, αλλά γεμάτη εξουσία και υπόσχεση: «Δεῦτε ὀπίσω μου». Αυτή η φράση είναι κάτι παραπάνω από μια πρόσκληση. Είναι ένα δημιουργικό πρόσταγμα. «Δεῦτε» σημαίνει ελάτε, αποσπαστείτε από αυτό που κάνετε και από αυτό που είστε. «Ὀπίσω μου» δεν σημαίνει απλώς να περπατήσετε πίσω Του, αλλά να ενωθείτε μαζί Του, να Τον μιμηθείτε, να κάνετε τον τρόπο ζωής Του δικό σας τρόπο ζωής. Είναι μια κλήση σε προσωπική σχέση, σε μαθητεία ζωής.

2. Η Ριζοσπαστικότητα της Ανθρώπινης Ανταπόκρισης: «Εὐθέως ἀφέντες πάντα...»

Αν η κλήση του Θεού είναι θαύμα αγάπης, η ανταπόκριση των μαθητών είναι θαύμα πίστης. Η λέξη-κλειδί που επαναλαμβάνεται είναι το «εὐθέως». Αμέσως. Χωρίς δισταγμό, χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Αυτή η αμεσότητα δείχνει μια καρδιά έτοιμη, μια ψυχή που περίμενε, ίσως ασυνείδητα, αυτή τη στιγμή της θείας επίσκεψης.

Και τι ακριβώς αφήνουν; Το Ευαγγέλιο είναι πολύ συγκεκριμένο.
α) «Ἀφέντες τὰ δίκτυα»: Τα δίχτυα δεν είναι απλώς εργαλεία. Είναι η ασφάλεια του παρόντος και η επένδυση για το μέλλον. Είναι οι βιοτικές μέριμνες που, όπως μας δίδαξε ο ίδιος ο Κύριος, μπορούν να πνίξουν τον λόγο του Θεού (Ματθ. ιγ', 22). Το να αφήσεις τα δίχτυα σημαίνει να εμπιστευτείς απόλυτα την πρόνοια του Θεού για την επιβίωσή σου. Σημαίνει να πεις: «Κύριε, από σήμερα, Εσύ είσαι η ασφάλειά μου».
β) «Ἀφέντες τὸ πλοῖον καὶ τὸν πατέρα αὐτῶν»: Εδώ η θυσία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη. Το πλοίο ήταν η περιουσία τους, το κεφάλαιό τους. Ο πατέρας, ο Ζεβεδαίος, αντιπροσωπεύει τους πιο ιερείς και ισχυρούς δεσμούς, την οικογενειακή θαλπωρή, την παράδοση, την κληρονομιά. Το να αφήνεις τον πατέρα σου δεν είναι πράξη ασέβειας. Είναι η έμπρακτη εφαρμογή του λόγου που θα πει αργότερα ο Χριστός: «ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστι μου ἄξιος» (Ματθ. ι', 37). Σημαίνει ότι η σχέση με τον Χριστό, τον Ουράνιο Πατέρα, γίνεται η απόλυτη προτεραιότητα που επαναπροσδιορίζει όλες τις άλλες σχέσεις.

Αδελφοί μου, εδώ καλούμαστε να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Ποια είναι τα δικά μας «δίκτυα» που μας κρατούν μπλεγμένους; Είναι η καριέρα μας που έχει γίνει είδωλο; Είναι τα χρήματα και η ψευδαίσθηση ασφάλειας που προσφέρουν; Είναι τα πάθη μας – η φιληδονία, η φιλαργυρία, η κενοδοξία; Ποιο είναι το «πλοίο» μας; Το σπίτι μας, τα αγαθά μας, στα οποία έχουμε προσκολλήσει την καρδιά μας; Και ποιος είναι ο «πατέρας» μας; Ίσως η κοσμική λογική, η γνώμη των ανθρώπων, ο φόβος της κριτικής, που δεν μας αφήνουν να κάνουμε το βήμα προς τον Χριστό με απόλυτη ελευθερία. Η ανταπόκριση των μαθητών είναι «εὐθέως». Η δική μας είναι γεμάτη «ναι μεν, αλλά...», «αύριο», «αργότερα».

3. Το Μέγεθος της Νέας Αποστολής: «Ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων»

Ο Χριστός δεν τους καλεί στο κενό. Τους δίνει μια νέα ταυτότητα και μια νέα, ανώτερη αποστολή. «Ποιήσω ὑμᾶς», «Εγώ θα σας κάνω». Η μεταμόρφωση δεν είναι δικό τους κατόρθωμα, είναι δικό Του δώρο και δική Του ενέργεια. Από ψαράδες που έβγαζαν τα ψάρια από το νερό (τη ζωή) και τα οδηγούσαν στον θάνατο, θα γίνουν «ἁλιεῖς ἀνθρώπων». Θα γίνουν ψαράδες που θα βγάζουν τους ανθρώπους από την ταραγμένη θάλασσα της αμαρτίας, της φθοράς και της απόγνωσης, και με το δίχτυ του Ευαγγελίου θα τους οδηγούν στο ασφαλές λιμάνι της Εκκλησίας, στην αιώνια ζωή.

Αυτή η μεταφορά είναι συγκλονιστική. Η θάλασσα, στη βιβλική γλώσσα, είναι συχνά σύμβολο του χάους, του κακού, του κόσμου που βρίσκεται μακριά από τον Θεό. Οι άνθρωποι-ψάρια κινδυνεύουν να πνιγούν στα αλμυρά νερά των παθών και της λήθης του Θεού. Η αποστολή του μαθητή του Χριστού, τότε και σήμερα, είναι μια αποστολή διάσωσης.

Και πώς θα επιτελεστεί αυτό το έργο; Το τελευταίο εδάφιο μας δίνει το πρότυπο, το «εγχειρίδιο οδηγιών». Ο ίδιος ο Ιησούς τους δείχνει τον τρόπο:

1. Διδάσκων: Μεταδίδοντας την αλήθεια, διαλύοντας το σκοτάδι της άγνοιας.

2. Κηρύσσων: Αναγγέλλοντας με παρρησία τα καλά νέα της έλευσης της Βασιλείας του Θεού.

3. Θεραπεύων: Σκύβοντας με αγάπη πάνω από τον ανθρώπινο πόνο, θεραπεύοντας τις πληγές της ψυχής και του σώματος.

Διδασκαλία, Κήρυγμα, Θεραπεία. Αυτή είναι η τριπλή διακονία του Χριστού, την οποία κληροδοτεί στην Εκκλησία Του. Και μέσα σε αυτή την αποστολή καλούμαστε να συμμετάσχουμε όλοι, κληρικοί και λαϊκοί. Ο καθένας από το δικό του μετερίζι. Με έναν λόγο παρηγοριάς, με μια πράξη ελεημοσύνης, με την υπομονή στην οικογένεια, με την τιμιότητα στην εργασία, με την αδιάλειπτη προσευχή για τον κόσμο.

Η Πρόσκληση Παραμένει Ανοιχτή

Η σκηνή στη λίμνη της Γαλιλαίας δεν τελείωσε τότε. Συνεχίζεται. Ο Χριστός και σήμερα περπατά στις «θάλασσες» της δικής μας ζωής, στις πολύβουες πόλεις, στα σιωπηλά γραφεία, στα ανήσυχα σπίτια μας. Και το βλέμμα Του πέφτει πάνω στον καθένα μας προσωπικά. Και η κλήση Του αντηχεί και πάλι, διαχρονική και επείγουσα: «Δεῦτε ὀπίσω μου».

Ας έχουμε την πνευματική ευαισθησία να αναγνωρίσουμε το πέρασμά Του. Ας έχουμε την τόλμη να αφήσουμε «εὐθέως» ό,τι μας κρατά δέσμιους μακριά Του. Ας Τον εμπιστευθούμε, γνωρίζοντας ότι μπορεί να πάρει την ταπεινή μας ύπαρξη και να την μεταμορφώσει σε όργανο της Χάριτός Του, σε έναν «αλιέα ανθρώπων» για τη δόξα του Ονόματός Του και τη σωτηρία του κόσμου.

Αμήν.

#ΒΚυριακηΜατθαιου #Κηρυγμα #Ορθοδοξια #ΔευτεΟπισωΜου #Orthodox #Sermon #Gospel #FishersOfMen #Православие #Проповедь #Ortodoxie #Predica #Pravoslavlje #Православље #Църква #მართლმადიდებლობა #أرثوذكسية #الكنيسة