Κήρυγμα Κυριακή Θ' Λουκά - Μάθημα Ζωής από τον Άφρονα Πλούσιο: Η Αξία της Πνευματικότητας

ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ (Λουκ. ιβ΄ 16-21)

Εἶπεν ὁ Κύριος τήν παραβολὴν ταύτην· Ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα· καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων· Τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου; Καὶ εἶπε· τοῦτο ποιήσω· καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω, καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὰ γεννήματά μου καὶ τὰ ἀγαθά μου, καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου· Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ Θεός· Ἂφρον, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας τίνι ἔσται; Οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καὶ μὴ εἰς Θεὸν πλουτῶν. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· Ὁ ἒχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτω.

Νεοελληνική Απόδοση:

Είπεν ο Κύριος αυτή την παραβολή: «Κάποιου πλούσιου ανθρώπου τα χωράφια έδωσαν άφθονη σοδειά. Τότε εκείνος σκεφτόταν και έλεγε: τι να κάνω; Δεν έχω μέρος να συγκεντρώσω τα γεννήματά μου! Αλλά να τι θα κάνω, είπε. Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες για να συγκεντρώσω εκεί όλη τη σοδειά μου και τ΄ αγαθά μου. Μετά θα πω στον εαυτό μου: τώρα έχεις πολλά αγαθά, που αρκούν για χρόνια πολλά· ξεκουράσου, τρώγε, πίνε, διασκέδαζε. Τότε του είπε ο Θεός: ανόητε. Αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά, λοιπόν, που ετοίμασες σε ποιόν θα ανήκουν; Αυτά, λοιπόν, παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ότι θέλει ο Θεός». Αφού τα είπε όλα αυτά, πρόσθεσε με έμφαση: «Όποιος έχει αυτιά για ν’ ακούει ας τα ακούει».

Κήρυγμα

Αδελφοί μου εν Χριστώ,

Σήμερα, η Αγία μας Εκκλησία μας καλεί να συλλογιστούμε την παραβολή του άφρονος πλουσίου, μια παραβολή που αντηχεί διαχρονικά, υπενθυμίζοντάς μας την ματαιότητα της προσκόλλησης στα υλικά αγαθά και την υπέρτατη αξία της πνευματικής ζωής. Ας ανοίξουμε τις καρδιές μας στον θείο λόγο και ας αναζητήσουμε την αληθινή πηγή της ευδαιμονίας, όχι στα εφήμερα πλούτη, αλλά στην ένωση με τον Θεό.

Ο άφρων πλούσιος, όπως ακούσαμε στο ιερό Ευαγγέλιο, χαιρόταν με την αφθονία των υλικών αγαθών. "Καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω, και συνάξω εκεί πάντα τα γεννήματα μου και τα αγαθά μου, και ερώ τη ψυχή μου· Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά κείμενα εις έτη πολλά· αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου" (Λουκ. 12, 18-19).

Η στάση του πλουσίου αυτού αντανακλά μια νοοτροπία που, δυστυχώς, συναντάμε συχνά και στην εποχή μας. Η ευδαιμονία ταυτίζεται με την κατανάλωση, την συσσώρευση υλικών αγαθών και την επιδίωξη της ηδονής. Ο άνθρωπος, αποκομμένος από τον Θεό, εγκλωβίζεται σε έναν φαύλο κύκλο υλισμού και ατομικισμού, χάνοντας την επαφή με την πνευματική του υπόσταση.

Ο Μέγας Βασίλειος, ερμηνεύοντας την παραβολή, γράφει: "Ουκ είπεν· έχω πολλά αγαθά κείμενα εις έτη πολλά, αλλά· Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά κείμενα εις έτη πολλά. Ως ουδέν έχων προς τον Θεόν, εαυτώ πάντα απένειμεν." (Εις το "Καθελώ μου τας αποθήκας", PG 31, 261). Ο πλούσιος, λοιπόν, ζει στην αυταπάτη της αυτάρκειας, αγνοώντας την πηγή κάθε αγαθού, τον Θεό.

Αλλά η φωνή του Θεού ηχεί μέσα στην αλαζονεία του: "Άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου· ά δε ητοίμασας, τίνι έσται;" (Λουκ. 12, 20). Ο θάνατος, αδελφοί, έρχεται απροσδόκητα, υπενθυμίζοντάς μας την ματαιότητα των γήινων πραγμάτων. Όσα αγαθά και αν συσσωρεύσουμε, όσα πλούτη και αν αποκτήσουμε, όλα αυτά θα μείνουν πίσω.

Η παραβολή του άφρονος πλουσίου αποτελεί μια ισχυρή υπενθύμιση της θνητότητάς μας. Μας καλεί να αναλογιστούμε την πραγματική αξία της ζωής και να μην εναποθέτουμε την ελπίδα μας στα πρόσκαιρα. Ο Σωκράτης, ο μέγας φιλόσοφος των Αθηνών, έλεγε: "Τοις μεν γαρ αγαθοίς ουδέν δεινόν μήποτε παθώσιν ούτε ζώσιν ούτε τελευτήσωσιν" (Απολογία Σωκράτους, 41d). Δηλαδή, για τους αγαθούς ανθρώπους δεν υπάρχει τίποτα κακό, είτε ζουν είτε πεθαίνουν. Η αληθινή ζωή βρίσκεται στην καλλιέργεια της ψυχής και στην ένωση με τον Θεό.

Η αληθινή ευδαιμονία, αδελφοί, δεν βρίσκεται στην αφθονία των υλικών αγαθών, αλλά στην ένωση με τον Θεό. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός δίδαξε: "Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επί της γης, όπου σης και βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι· θησαυρίζετε δε υμίν θησαυρούς εν ουρανώ, όπου ούτε σης ούτε βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται ου διορύσσουσιν ουδέ κλέπτουσι" (Ματθ. 6, 19-20).

Η διδασκαλία του Χριστού μας καλεί να υπερβούμε τον υλισμό και να στραφούμε προς τα πνευματικά αγαθά. Η Βασιλεία των Ουρανών δεν κατακτιέται με την συσσώρευση πλούτου, αλλά με την αγάπη, την ταπείνωση, την πίστη και την τήρηση των εντολών του Θεού.

Η αγάπη, η προσφορά και η αλληλεγγύη αποτελούν βασικές αξίες της χριστιανικής ζωής. Ο άφρων πλούσιος, εγκλωβισμένος στον εγωισμό του, αδιαφορεί για τις ανάγκες των συνανθρώπων του. Αντίθετα, ο Χριστός μας καλεί να μοιραζόμαστε τα αγαθά μας, να βοηθάμε τους αδύναμους και να προσφέρουμε στους έχοντες ανάγκη.

Η παραβολή του άφρονου πλουσίου διατηρεί την επικαιρότητά της και στον σύγχρονο κόσμο. Σε μια εποχή που κυριαρχεί ο καταναλωτισμός, ο ατομικισμός και η επιδίωξη του κέρδους, η διδασκαλία του Χριστού αποτελεί μια διαχρονική πυξίδα.

Η παραβολή, μας καλεί να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας, να αναζητήσουμε την αληθινή ευδαιμονία στην πνευματική ζωή και να καλλιεργήσουμε την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον. Μας υπενθυμίζει ότι η ζωή μας είναι ένα δώρο από τον Θεό και ότι οφείλουμε να την αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ας μην γινόμαστε, λοιπόν, άφρονες, αδελφοί μου, αλλ' ας ακολουθήσουμε την οδό της αρετής και της αγάπης, ίνα αποκτήσουμε τον αληθή πλούτο, ο οποίος είναι η Βασιλεία των Ουρανών. Ας θυμόμαστε πάντα τα λόγια του Κυρίου: "Τί γαρ ωφελείται άνθρωπος, εάν τον κόσμον όλον κερδήσει, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθεί;" (Μαρκ.8, 36). Ας επενδύσουμε, λοιπόν, στον πνευματικό μας πλούτο, καλλιεργώντας την αρετή, την αγάπη και την ταπείνωση, ώστε να γίνουμε κληρονόμοι της αιώνιας ζωής.

Η παραβολή του άφρονος πλουσίου μας υπενθυμίζει την ανάγκη για μετάνοια και πνευματική αφύπνιση. Ο πλούσιος, τυφλωμένος από την υλική του ευμάρεια, αδιαφορεί για την πνευματική του κατάσταση και την σωτηρία της ψυχής του. Η στάση του αυτή αποτελεί μια σοβαρή προειδοποίηση για όλους μας.

Η μετάνοια, αδελφοί, είναι η αλλαγή νοοτροπίας, η επιστροφή στον Θεό. Η δημιουργία μιας άλλης κατάστασης μέσα μας. Είναι η αναγνώριση των λαθών μας και η προσπάθεια για διόρθωση. Ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής κήρυττε: "Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών" (Ματθ. 3, 2). Η μετάνοια ανοίγει τον δρόμο για την πνευματική μας αναγέννηση και την ένωση με τον Θεό.

Ο άφρων πλούσιος, παρασυρμένος από την αφθονία, ζει στην υπερβολή και την σπατάλη. Η στάση του αυτή έρχεται σε αντίθεση με την χριστιανική αρετή της εγκράτειας. Η εγκράτεια, αδελφοί, είναι η αυτοκυριαρχία, η ικανότητα να ελέγχουμε τις επιθυμίες μας και να ζούμε με μέτρο.

Ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος γράφει: "Η εγκράτεια είναι η ρίζα της απάθειας, η μητέρα της αγάπης, το έμβλημα της σωφροσύνης, ο στέφανος των αρετών.". Η εγκράτεια μας βοηθά να αποδεσμευτούμε από τα πάθη, να εστιάσουμε στα πνευματικά και να ζήσουμε μια ζωή απλότητας και ηρεμίας.

Η παραβολή του άφρονος πλουσίου μας υπενθυμίζει την σημασία της προσευχής και της πνευματικής καλλιέργειας. Ο πλούσιος, απορροφημένος από τα γήινα, αμελεί την πνευματική του ζωή και την σχέση του με τον Θεό.

Η προσευχή, αδελφοί, είναι ο διάλογος με τον Θεό, η έκφραση της αγάπης μας και της εμπιστοσύνης μας προς Αυτόν. Μας βοηθά να ενδυναμώσουμε την πίστη μας, να βρούμε παρηγοριά στις δυσκολίες και να ζήσουμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.

Παράλληλα με την προσευχή, οφείλουμε να καλλιεργούμε την πνευματική μας ζωή μελετώντας την Αγία Γραφή, τα συγγράμματα των Πατέρων της Εκκλησίας και συμμετέχοντας στα ιερά μυστήρια. Η πνευματική καλλιέργεια μας βοηθά να βαθύνουμε την γνώση μας για τον Θεό, να ενισχύσουμε την πίστη μας και να ζήσουμε μια ζωή πνευματικής πληρότητας.

Ας αφήσουμε, αδελφοί μου, την παραβολή του άφρονος πλουσίου να μας αφυπνίσει πνευματικά. Ας μην επαναπαυόμαστε στην υλική ευμάρεια, αλλά ας αναζητήσουμε τον αληθινό πλούτο, που είναι η Βασιλεία των Ουρανών. Ας καλλιεργήσουμε την αρετή, την αγάπη, την ταπείνωση και την πίστη, ώστε να γίνουμε κληρονόμοι της αιώνιας ζωής.

Αμήν.