Κυριακή Γ' Κυριακή Ματθαίου: Μην Ανησυχείτε, Ζητήστε Πρώτα τη Βασιλεία του Θεού

Ευαγγέλιο Κυριακής, Κατά Ματθαίο ΣΤ'(6) 22-33

῾Ο λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός· ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινόν ἔσται·
ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον;

Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.

Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;
ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;
τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;
καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει·
λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων.
Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι;
μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες, τί φάγωμεν ἢ τί πίωμεν ἢ τί περιβαλώμεθα;
πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ· οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων.
ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.

Νεοελληνική Απόδοση:

Είπε ο Κύριος: «Το λυχνάρι του σώματος είναι το μάτι. Εάν το μάτι σου είναι υγιές, όλον σου το σώμα θα είναι φωτεινό. Εάν όμως το μάτι σου ασθενές, τότε όλον το σώμα σου θα είναι σκοτεινό. Αλλά εάν το εσωτερικό σου φως είναι σκοτάδι, πόσον μεγάλο είναι το σκοτάδι.

Κανείς δεν μπορεί να δουλεύει δύο κυρίους, διότι ή τον ένα θα μισήσει και τον άλλο θα αγαπήσει, ή εις τον ένα θα προσκολληθεί και τον άλλον θα καταφρονήσει. Δεν μπορείτε να δουλεύετε τον Θεόν και τον μαμωνά».

«Διά τούτο σας λέγω, Μη μεριμνάτε διά την ζωήν σας τι θα φάτε ή τι θα πιήτε, ούτε διά το σώμα σας τι θα φορέσετε. Δεν αξίζει η ζωή περισσότερο από την τροφή και το σώμα από το ένδυμα;

Κυττάξετε τα πτηνά του ουρανού, ούτε σπείρουν ούτε θερίζουν ούτε αποθηκεύουν, και ο Πατέρας σας ο ουράνιος τα τρέφει. Δεν έχετε εσείς μεγαλύτερη αξία από αυτά; Ποιος δε από σας, όσον κι αν φροντίσει, μπορεί να προσθέσει εις το ανάστημά του ένα πήχη;

Και γιατί μεριμνάτε για ενδύματα; Παρατηρήσατε τα κρίνα του αγρού πώς αυξάνουν, ούτε κοπιάζουν, ούτε γνέθουν, αλλά σας λέγω, ότι ούτε ο Σολομών σε όλην του την δόξαν δεν εντύθηκε σαν ένα από αυτά. Εάν το χορτάρι του αγρού, που σήμερα υπάρχει και αύριον το ρίχνουν εις τη «φωτιά», ο Θεός το ντύνει, τόσον ωραία, πόσον περισσότερον εσάς, ολιγόπιστοι;

Μη μεριμνάτε λοιπόν και μη λέγετε, «Τι θα φάμε ή τι θα πιούμε ή τι θα ενδυθούμε;». Διότι όλα αυτά τα επιδιώκουν οι εθνικοί. Γνωρίζει ο Πατέρας σας ο ουράνιος ότι έχετε ανάγκην από όλα αυτά. Ζητάτε πρώτα την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην του και τότε όλα αυτά θα σας χορηγηθούν.

Πνευματικός Λόγος

Ο Οφθαλμός της Ψυχής και το Φως του Κόσμου

Ο Κύριος ξεκινά με μια εικόνα πολύ δυνατή: «Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός· ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινόν ἔσται· ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται.» «Το φως του σώματος είναι το μάτι. Αν λοιπόν το μάτι σου είναι απλό, αγνό, τότε όλο σου το σώμα θα είναι φωτεινό. Αν όμως το μάτι σου είναι πονηρό, τότε όλο σου το σώμα θα είναι σκοτεινό.»

Δεν μιλάει βέβαια για το φυσικό μάτι, αλλά για τον «οφθαλμό της ψυχής» μας, δηλαδή την καρδιά, τον νου, την διάθεση με την οποία βλέπουμε τον κόσμο. Αν αυτή η εσωτερική μας διάθεση είναι απλή, δηλαδή καθαρή, αγνή, χωρίς υπολογισμούς και δόλο, τότε όλη μας η ύπαρξη θα είναι φωτεινή. Θα βλέπουμε το φως του Θεού σε όλα και θα πορευόμαστε στο φως.

Αν όμως ο οφθαλμός μας είναι πονηρός, δηλαδή γεμάτος πονηρία, ιδιοτέλεια, ζήλια, φθόνο, τότε όλο μας το είναι θα είναι σκοτεινό. Όπως λέει ο Κύριος: «εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον;» «Εάν λοιπόν το φως που είναι μέσα σου είναι σκοτάδι, τότε το σκοτάδι πόσο πολύ είναι;»

Αν αυτό που θεωρούμε φως μέσα μας είναι στην πραγματικότητα σκοτάδι, πόσο πιο βαθύ θα είναι το σκοτάδι που θα μας περιβάλλει; Η πνευματική μας διαύγεια εξαρτάται από την καθαρότητα της καρδιάς μας. Οι Πατέρες της Εκκλησίας, όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τονίζουν πως ο απλός οφθαλμός είναι αυτός που βλέπει τον Θεό παντού και δεν θολώνεται από τα πάθη. Είναι η καθαρή ψυχή που βλέπει την αλήθεια και την ομορφιά της θείας δημιουργίας.

Δύο Κύριοι και η Κυριαρχία της Καρδιάς

Στη συνέχεια, ο Κύριος μας δίνει μια από τις πιο κομβικές διδασκαλίες: «Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.» «Κανένας δεν μπορεί να υπηρετεί δύο κυρίους. Γιατί ή τον έναν θα μισήσει και τον άλλον θα αγαπήσει, ή στον έναν θα προσκολληθεί και τον άλλον θα περιφρονήσει. Δεν μπορείτε να υπηρετείτε τον Θεό και τον μαμωνά (δηλαδή τον πλούτο ως είδωλο).»

Εδώ, ο Χριστός μας καλεί σε μια ξεκάθαρη επιλογή. Δεν μπορούμε να υπηρετούμε δύο αφέντες ταυτόχρονα. Δεν μπορούμε να έχουμε την καρδιά μας μοιρασμένη ανάμεσα στον Θεό και στον μαμωνά.

Ο μαμωνάς δεν είναι απλώς ο πλούτος, αλλά ο κάθε υλικός πλούτος που τον έχουμε κάνει είδωλο, οτιδήποτε έχουμε θέσει πάνω από τον Θεό: χρήματα, δόξα, εξουσία, υλικά αγαθά, ακόμη και οι σχέσεις μας, αν δεν έχουν ως βάση τον Θεό. Η Αγία Γραφή μας λέει και αλλού: «Οὐδὲν γὰρ ἐκομίσαμεν εἰς τὸν κόσμον, δῆλον ὅτι οὐδὲ ἐξενέγκειν τι δυνάμεθα» (Α' Τιμόθεον 6:7). «Ολοι ας είμεθα ολιγαρκείς, διότι τίποτε δεν εφέραμεν στον κόσμον κατά την γέννησίν μας. Είναι δε ολοφάνερον, ότι και τίποτε δεν ημπορούμεν να βγάλωμεν από τον κόσμον και να πάρωμεν μαζή μας κατά την ώραν του θανάτου μας.»

Τίποτα δεν φέραμε σε αυτό τον κόσμο, τίποτα δεν θα πάρουμε μαζί μας. Η πραγματική αξία δεν βρίσκεται στα υλικά, αλλά στην πνευματική μας περιουσία. Η ορθόδοξη παράδοση μας διδάσκει ότι η φιλαργυρία είναι η ρίζα όλων των κακών, καθώς απομακρύνει τον άνθρωπο από την αγάπη του Θεού και του πλησίον.

Η Φροντίδα του Πατέρα και η Προτεραιότητα της Βασιλείας

Και εδώ έρχεται η κορύφωση του σημερινού Ευαγγελίου, ένα μήνυμα ελπίδας και εμπιστοσύνης: «Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε καὶ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;» «Γι' αυτό σας λέγω, μην αγωνιάτε για την ψυχή σας τι θα φάτε και τι θα πιείτε, ούτε για το σώμα σας τι θα ντυθείτε. Δεν είναι άραγε η ψυχή πολυτιμότερη από την τροφή και το σώμα από το ένδυμα;»

Ο Κύριος δεν μας λέει να μην εργαζόμαστε ή να είμαστε αμελείς. Μας καλεί να μην μεριμνούμε, δηλαδή να μην αγωνιούμε υπερβολικά, να μην αφήνουμε την ανησυχία για τα υλικά να κυριεύει την ψυχή μας. Γιατί η ψυχή είναι ανώτερη από την τροφή και το σώμα από το ένδυμα.

Παραδείγματα από τη φύση έρχονται να ενισχύσουν αυτή την αλήθεια: «ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;» «Κοιτάξτε τα πουλιά του ουρανού, ότι ούτε σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε μαζεύουν σε αποθήκες, και ο Πατέρας σας ο ουράνιος τα τρέφει. Δεν διαφέρετε εσείς πολύ περισσότερο απ' αυτά;»

Και τα κρίνα του αγρού: «καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει· λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων.» «Παρατηρήστε τα κρίνα του αγρού πώς αυξάνουν. Ούτε κοπιάζουν ούτε γνέθουν. Και σας λέγω ότι ούτε ο Σολομών σε όλη του τη δόξα δεν ντύθηκε όπως ένα από αυτά.»

Αν ο Θεός φροντίζει για τα πουλιά και τα λουλούδια, πόσο μάλλον θα φροντίσει για εμάς, τα παιδιά Του, που είμαστε πλασμένοι κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσή Του! Αυτό που μας ζητάει είναι πίστη. «Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι;» «Και αν το χορτάρι του αγρού, που σήμερα υπάρχει και αύριο ρίχνεται στον φούρνο, ο Θεός έτσι το ντύνει, δεν θα ντύσει πολύ περισσότερο εσάς, ολιγόπιστοι;»

Η ανησυχία και η μεριμνά είναι δείγματα ολιγοπιστίας.

Ο Παραλληλισμός με το Σήμερα

Αγαπητοί μου, αυτά τα λόγια του Κυρίου είναι πιο επίκαιρα από ποτέ στον σύγχρονο κόσμο μας.

• Ο οφθαλμός της ψυχής: Σήμερα, ο οφθαλμός της ψυχής μας βομβαρδίζεται από χιλιάδες πληροφορίες, εικόνες, προσδοκίες. Η κυριαρχία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η διαρκής σύγκριση με τους άλλους, η επιδίωξη της τέλειας εικόνας, όλα αυτά θολώνουν τον οφθαλμό μας. Μας κάνουν να βλέπουμε τον κόσμο μέσα από ένα φίλτρο επιφανειακότητας και υλικής ευδαιμονίας, αντί να αναζητούμε την αλήθεια και το φως του Χριστού.

• Οι δύο κύριοι: Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία του μαμωνά. Η καταναλωτική μανία, η ατελείωτη επιδίωξη του κέρδους, η πίστη ότι η ευτυχία βρίσκεται στα υλικά αγαθά, όλα αυτά οδηγούν σε ένα αδιέξοδο. Βλέπουμε ανθρώπους να θυσιάζουν την υγεία τους, τις σχέσεις τους, την ψυχική τους ηρεμία, ακόμη και την ίδια τους την ψυχή, στον βωμό του χρήματος και της καριέρας. Ξεχνάμε ότι «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν τὸν κόσμον ὅλον κερδήσῃ, τὴν δὲ ψυχὴν αὐτοῦ ζημιωθῇ;» (Ματθαίον 16:26) «Διότι τι θα ωφελήσει έναν άνθρωπο αν κερδίσει όλο τον κόσμο, αλλά χάσει την ψυχή του;».

• Η μεριμνά: Η αγωνία για το μέλλον, η ανασφάλεια, το άγχος για την οικονομία, την υγεία, την εργασία, όλα αυτά κυριαρχούν στις ζωές των ανθρώπων. Οδηγούν σε κατάθλιψη, σε ψυχοσωματικά προβλήματα, σε απώλεια της ελπίδας. Αντί να εμπιστευτούμε τον Θεό, προσπαθούμε να ελέγξουμε τα πάντα, λησμονώντας την πατρική Του πρόνοια.

Ο Κύριος μας δίνει την λύση σε όλα αυτά: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.» «Αλλά ζητάτε πρώτα τη βασιλεία του Θεού και τη δικαιοσύνη του, και όλα αυτά θα σας δοθούν επιπλέον.»

Να αναζητήσουμε πρώτα τη Βασιλεία του Θεού, δηλαδή την παρουσία Του μέσα μας, στην καρδιά μας, και την δικαιοσύνη Του, δηλαδή την εν Χριστώ ζωή, την τήρηση των εντολών Του, την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον. Όταν αυτό γίνει η προτεραιότητά μας, τότε όλα τα άλλα, όλα όσα πραγματικά χρειαζόμαστε, θα μας δοθούν από τον πάνσοφο και παντοδύναμο Θεό μας.

Ας βάλουμε λοιπόν την εμπιστοσύνη μας στον Θεό. Ας καθαρίσουμε τον οφθαλμό της ψυχής μας από την πονηρία και την φιλαυτία. Ας επιλέξουμε να υπηρετούμε τον Έναν και Μοναδικό Κύριο, τον Χριστό μας. Και τότε, η ζωή μας θα πλημμυρίσει από το φως, την ειρήνη και την ασφάλεια που μόνο Αυτός μπορεί να δώσει.

Αμήν.

#ΤρίτηΚυριακήΜατθαίου #Ευαγγέλιο #Ορθοδοξία #Πίστη #Χριστός #Μαμωνάς #ΠρόνοιαΘεού #ΠνευματικήΖωή #Εκκλησία #Κήρυγμα #ThirdSundayOfMatthew #Gospel #Orthodoxy #Faith #Christ #Mammon #GodsProvidence #SpiritualLife #Church #Sermon #ТретьеВоскресеньеПоМатфею #Евангелие #Православие #Вера #Христос #Маммона #ПромыселБожий #ДуховнаяЖизнь #Церковь #Проповедь #ТрећаНедељаПоМатеју #Јеванђеље #Православље #Вера #Христос #Мамон #БожијеПровиђење #ДуховниЖивот #Црква #Беседа#DuminicaATreiaDupăMatei #Evanghelie #Ortodoxie #Credință #Hristos #Mamona #ProniaLuiDumnezeu #ViațaSpirituală #Biserică #Predică #ТретаНеделяПоМатей #Евангелие #Православие #Вяра #Христос #Мамон #БожиетоПровидение #ДуховенЖивот #Църква #Проповед #მათესმესამეკვირა #სახარება #მართლმადიდებლობა #რწმენა #ქრისტე #მამონა #ღმერთისგანგება #სულიერიცხოვრება #ეკლესია #ქადაგება