Ο Νυμφίος Χριστός: Η κατανυκτική Ακολουθία της Μεγάλης Εβδομάδας

Καθώς εισερχόμαστε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, την κορύφωση του εκκλησιαστικού έτους, η Εκκλησία μας καλεί να βιώσουμε με ιδιαίτερη κατάνυξη τα γεγονότα του Θείου Πάθους. Οι τρεις πρώτες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, ξεκινώντας από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων και συνεχίζοντας τα βράδια της Μεγάλης Δευτέρας και της Μεγάλης Τρίτης, είναι αφιερωμένες στην Ακολουθία του Νυμφίου.

Τι γιορτάζουμε και ποιο το νόημα;

Η Ακολουθία αυτή πήρε το όνομά της από την παραβολή των Δέκα Παρθένων (Ματθ. κε΄ 1-13), η οποία διαβάζεται τη Μεγάλη Τρίτη το πρωί στη Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, αλλά ο κεντρικός ύμνος της ακούγεται ήδη από το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων. Ο Νυμφίος είναι ο Χριστός, ο οποίος έρχεται «εν τω μέσω της νυκτός», αιφνιδιαστικά, για να ενωθεί με την ψυχή του κάθε πιστού, που συμβολίζεται ως νύμφη.

Το κεντρικό μήνυμα είναι η πνευματική εγρήγορση, η ετοιμότητα και η προετοιμασία για την υποδοχή του Κυρίου, τόσο κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα που έρχεται στο εκούσιο Πάθος Του, όσο και κατά τη Δευτέρα Παρουσία Του. Μας καλεί να έχουμε τις «λαμπάδες» της ψυχής μας, δηλαδή τις αρετές και την πίστη μας, αναμμένες και γεμάτες με το «έλαιον» της αγάπης και των καλών έργων, όπως οι φρόνιμες παρθένες, και όχι σβησμένες σαν των μωρών παρθένων.

Κύριοι Ύμνοι:

1) «Ἰδοὺ ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καὶ μακάριος ὁ δοῦλος, ὃν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δὲ πάλιν, ὃν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα. Βλέπε οὖν, ψυχή μου, μὴ τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μὴ τῷ θανάτῳ παραδοθῇς, καὶ τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλὰ ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν, διὰ τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς.»

Αυτό το περίφημο τροπάριο, που ψάλλεται και τις τρεις βραδιές, είναι η καρδιά της Ακολουθίας. Μας προειδοποιεί για τον αιφνίδιο ερχομό του Χριστού και τονίζει την ανάγκη να είμαστε άγρυπνοι πνευματικά («γρηγορούντες»), αποφεύγοντας την αμέλεια («ραθυμούντα»), για να μην αποκλειστούμε από τη Βασιλεία των Ουρανών.

2) «Τὸν Νυμφῶνά σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον, καὶ ἔνδυμα οὐκ ἔχω, ἵνα εισέλθω ἐν αὐτῷ· λάμπρυνόν μου τὴν στολὴν τῆς ψυχῆς, Φωτοδότα, καὶ σῶσόν με.»

Αυτός ο ύμνος εκφράζει την ταπείνωση και την επίγνωση της αναξιότητας του πιστού μπροστά στο μεγαλείο του Χριστού («Νυμφώνα κεκοσμημένον»), αλλά ταυτόχρονα και την θερμή παράκληση προς τον Κύριο («Φωτοδότα») να καθαρίσει και να φωτίσει την ψυχή («λάμπρυνον την στολήν της ψυχής»), ώστε να γίνει δεκτή στην ουράνια χαρά.

Η Εικόνα του Νυμφίου:

Στο κέντρο του ναού, κατά τη διάρκεια αυτών των ακολουθιών, τοποθετείται η Ιερά Εικόνα του Νυμφίου. Αυτή η εικόνα δεν απεικονίζει τον Χριστό ένδοξο, αλλά ταπεινωμένο και πάσχοντα. Συγκεκριμένα, παρουσιάζει τον Ιησού κατά τη στιγμή του εμπαιγμού από τους Ρωμαίους στρατιώτες (Ματθ. κζ΄ 27-31), λίγο πριν τη Σταύρωση:

Φορά ακάνθινο στεφάνι στο κεφάλι.
Φορά κόκκινη χλαμύδα (πορφύρα), σύμβολο βασιλικό, αλλά δοσμένο χλευαστικά.
Κρατά στο χέρι του ένα καλάμι αντί για βασιλικό σκήπτρο.
Το πρόσωπό Του εκφράζει οδύνη, ταπείνωση, αλλά και άπειρη αγάπη και καρτερία.

Η εικόνα αυτή μας υπενθυμίζει την υπέρτατη θυσία και ταπείνωση του Βασιλέα της Δόξας για τη δική μας σωτηρία. Είναι ο Νυμφίος που έρχεται καταπληγωμένος και εμπαιζόμενος, δείχνοντας το βάθος της αγάπης Του για τη νύμφη-Εκκλησία και την κάθε ψυχή.

Ας αξιοποιήσουμε αυτές τις κατανυκτικές ακολουθίες για να προετοιμάσουμε τις καρδιές μας, να μετανοήσουμε και να ζητήσουμε το έλεος του Κυρίου, ώστε να Τον υποδεχθούμε με αναμμένες τις λαμπάδες των ψυχών μας και να γίνουμε μέτοχοι του Πάθους και της ενδόξου Αναστάσεώς Του.

Καλή και ευλογημένη Μεγάλη Εβδομάδα!

#ΜεγάληΕβδομάδα #ΑκολουθίαΝυμφίου #Ορθοδοξία #Πάσχα #ΘείοΠάθος #Νυμφίος